• مدیر وبلاگ
• نقشه شلوار
• نقشه شلوار
• نقشه شلوار
• نقشه شلوار بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• نقشه شلوار زنانه بندری
• طریقه دوخت و انواع شلوار زنانه بندری
• لیست آخرین مطالب

• بازدید امروز: 22
• بازدید دیروز: 5
• کل بازدیدها: 90488

زری دوزی دمپاچه شلوار بندری

بعد از دوختن آستر و آماده شدن دمپای شلوار برای زری دوزی لبه دمپا را با زری پیچ پیچک آرایش می­دهند، بعد زری سبز، سپس زری قرمز، سیاه و زری شک را به ترتیب یکی بعد از دیگری می­دوزند وقتی که یک قسمت از لبه دمپا به وسیله زری­های نامبرده آرایش داده شود کار دوباره با زری­های سفید، قرمز، سبز و سیاه شروع می­شود و در بالای این زری­های، زری بشکی می­دوزند و تمام زری­هایی که در دوخت و تزیین شلوار بادله­ای استفاده می­شود از نوع زری سه فضله است. در بیشتر محلات بندرعباس، بومی­ها شلوار بادله­ای نوعروسان را از رنگ­های سبز، سفید و قرمز انتخاب می­کنند.

در چند دهه گذشته بعضی از زنان منگوله (گلمپک) ابریشمی سیاه­رنگ نیز بر روی چاک دو پاچه شلوار بادله­ای آویزان می­کردند که با این کار دمپاچه شلوار بادله­ای جلوه خاصی پیدا می­کرد آن زمان که هنوز زیپ و دکمه­های مخصوص به بازار نیامده بود چاک دم پا (دمپا) را با دکمه پارچه­ای و حلقه­های مخصوص ابریشمی دستی می­بستند.

شلوار نیم بادله­ای

تزیینات شلوار نیم بادله­ای از شلوار بادله­ای کمتر است و اولین رج دمپاچه شلوار نیم بادله­ای با الب و سپس به ترتیب زری­های سبز، قرمز، سیاه، شک و بعد از آن زری سفید، قرمز، سبز، سیاه و بعد بالای این زری­ها با زری بشکی تزیین می­کنند و تمام زری­ها را که بر روی شلوار نیم بادله­ای می­دوزند زری دو فضله می­باشد.

شلوار ودویی

شلوار ودویی دست دوز نوعی دیگر از شلوارهای زنانه بندری است که بیشتر اوقات زنان آن را مورد استفاده قرار می­دهند. شلوار ودویی یکی از قشنگ­ترین و پرمصرف­ترین شلوارهای اصیل بندری است که در بعضی از شهرهای ایران مشتریان زیادی دارد این پوشاک در ردیف تزیین صنایف دستی جنوب ایران شناخته شده است. مهم­ترین وسایل تزیینی شلوار ودویی مثل: الب، ودو، زری شک، زری بشکی و غیره.

نحوه زینت دادن دمپاچه شلوار ودویی بدین طریق است که ابتدا دمپاچه را با نخ و گلابتون الب دوزی نموده، سپس با گلابتون سرتاسر دم پا را می­دوزند و بعد در بالای الب به ترتیب با ودوی سبز، زری قرمز دو فضله، ودوی سیاه، شک، ودوی سیاه، زری قرمز دوباره ودوی سیاه بعد بر بالای همه این زری­ها با زری بشکی زینت داده می­شود. کلیه زری­ها و ودوهای شلوار ودویی را با نخ هم­رنگ به نام خیاطه می­دوزند. برای دوختاین نوع شلوار وقت زیادی صرف می­گردد و خیاط دقت و ظرافت خاصی در تزیین آن به خرج می­دهد و کارشناسان این فن می­گویند که کیفیت شلوار دست­دوز بالاتر از کاری است که با چرخ خیاطی انجام می­گیرد. شلوار دست­دوز آن­چنان قشنگ و زیباست که هر بیننده را مفتون و فریفته ذوق دوزندگان آن می­کند.

شلوار ودویی چرخ­دوز

شلوار ودویی چرخ­دوز با شلوار ودوی دست­دوز از نظر شکل ظاهری یکی به نظر می­رسند ولی از نظر کیفی با هم متفاوتند برای دوختن ودو بر روی این شلوار که با چرخ دوخته می­شود از نخ گلدوزی استفاده می­نمایند. وسایل مورد نیاز برای زینت دادن عبارتند از گلابتون، خوس، نخ سبز، نخ قرمز، نخ سیاه ودو، زری بشکی و غیره.

نحوه دوختن زینت آلات بر روی لبه دمپای شلوار بدین ترتیب است درابتدا الب شلوار را با نخ سیاه و خوس سفید یا زرد می­دوزند و سپس با خوس و زری به وسیله­ی نخ سبز، نارنجی، یا قرمز آن را دوخته، بعد بالای آن­ها نخ سیاه به کار می­برند، سپس (شک) با نخ سیاه، بعد خوس کاری و به دنبال آن ودوی سیاه یا نخ سیاه و در نهایت با پایه­دوزی و زری شک کار تزیینی آن به پایان می­رسد.

پایه شلوار

وقتی که تزیینات دمپای شلوار به اتمام رسید در بالای زری­ها، ودوها، خوس­ها و نخ­ها به وسیله گلابتون پایه­دوزی می­کنند. بدین ترتیب که در ردیف اول به طور یک در میان پایه­های کوچک و بزرگ می­دوزند و در ردیف بعدی نیز به همین صورت پایه­دوزی کرده و آن را به پایان می­رساند. ابزار کار پایه­دوزی شلوار عبارتند از: سوزن، گلابتون، نخ رنگی و غیره.

شلوار ودویی بدون الب

دوخت و دوز شلوار ودویی بدون الب مثل شلوارهای ودویی دست­دوز و چرخ­دوز می­باشد اما الب­دوزی نمی­شود و در گذشته این شلوار ودویی را تنبان سرکشیده می­گفتند.

شلوار پولکی

وسایل دوخت و دوز شلوار پولکی عبارتند از سوزن، نخ رنگی، گلابتون، پولک، دکمه یا کم. برای دوخت شلوار پولکی ابتدا بر روی پارچه نقشه مورد دلخواه را کپی نموده، سپس پارچه برا بر روی کمه یا کم پهن می­نمایند و لبه­­های پارچه در زیر کمربند یا تسمه چرمی محکم می­شود آن­گاه به وسیله سوزن و گلابتون نقشه ترسیمی را به صورت زنجیری کوچک گلابتون­دوزی کرده وسط آن پولک می­دوزند هر چند که شلوار گلابتونی از نظر قیمت گران است ولی نوعروسان و زنان اغنیا و هنرشناسان برای آن ارزشی خاص قایل هستند.

شلوار حاشیه­ای

در اکثر کتب فرهنگ لغات فارسی، کلمه حاشیه به معنی کناره، کناره جامه، کناره­های کتاب، ناحیه و شرحی که در کناره کتاب نوشته می­شود آمده است، اما دراین جا منظور از حاشیه نوار پارچه­ای از جنس نخ، ابریشم و پارچه­هایی به پهنای دو تا دوازده سانت در رنگ­های مختلف است که به وسیله ماشین­های مخصوص ساخته و پرداخته می­شود و زنان بندری این نوع نوار را برای زینت دادن دمپای شلوار خود مورد استفاده قرار می­دهند.

بیش از یک قرن پیش تجار، پیله­وران، ناخدایان، ملوانان و ساحل­نشینان که به شبه قاره هند سفر می­کردند، حاشیه را از شهر بمبئی و کراچی خریداری و به عنوان کالای وارداتی به بازار بندرعباس وارد می­نمودند که در مدتی کوتاه حاشیه به عنوان تزیینات لباس مورد توجه زنان بندری قرار گرفت، هر شلوار زنانه­ای که با حاشیه تزیین می­گردد «شلوار حاشیه­ای می­گویند» شلوار حاشیه­ای در حدود دو دهه است در بندرعباس رونق سابق خود را از دست داده و بازار آن کساد شده است.

طریقه دوختن شلوار حاشیه­ای

معمولا شلوار حاشیه­ای را از پارچه­ای ساده و بدون نقش و نگار مثل پاتیس و تترون در رنگ­های مختلف می­دوزند. برای دوختن حاشیه دمپای شلوار از انواع پارچه­های هعلا مثل تترون از دو نوع حاشیه خوش­رنگ در اندازه­های مختلف استفاده می­شود. حاشیه اولی که پهنای بیشتری دارد آن را لیس زیری و دیگری که دارای پهنای کمتری است را والیس بالا می­گویند. در موقع دوختن حاشیه­ها ابتدا، لیس را می­دوزند و سپس به آن چهار پیله می­دهند و بعد از پیله (والیس) دوخته می­شود دوباره چهار پیله داده می­شود که به آن والیس میان حاشیه­ای می­گویند.

بعضی از خیاطان بنا به سفارش مشتریان، قسمت میان حاشیه­ای را با خوس و نخ گلدوزی زینت می­دهند و نیز بعضی از زنان برای صرفه­جویی و قناعت و یا قشنگی دمپای شلوار حاشیه­ای خود اول (لیس) می­دوزند، بعد در حدود 10 سانتی­متر بالای (لیس) پنج چین می­زنند و در بالای چین­ها با نخ گلدوزی و خوسی مخصوص به وسیله چرخ خیاطی زیگ­زاگ گلدوزی می­کنند. در گذشته خیلی از زنان بندری به علت گرمای شدید و نبودن وسایل خنک­کننده امروزی، شلوار حاشیه­ای را در فصل­های بهار، تابستان و تا نیمه پاییز می­پوشیدند اکثر استفاده­کنندگان این نوع لباس زنان مرفه بندرعباس بودند اما اخیرا شلوار حاشیه­ای طرفداران خود را از دست داده و بازار دوخت و دوز و فروش شلوارهای ودویی، پولکی و گلابتون­دوزی مورد توجه شدید زنان بومی و غیر بومی می­باشد

شلوار سرپارچه­ای  

شلوار سرپارچه­ای نوعی شلوار بود با دمپای نیمه فراخ که زنان مهاجر و حاشیه­نشین شهر بندرعباس می­پوشیدند این زنان از خانواده­های روستایی بودند که به دلایل گوناگون به شهر بندرعباس مهاجرت کرده و با خانواده خود در حاشیه شهر سکنی گزیده و به علت فقر اقتصادی و برای تامین معاش به همراه شوهر، پدر یا برادران خود کارهای سنگین کارگری و سقایی انجام می­دادند. جریان سقایی از این قرار بود که در زمان قدیم در بندرعباس آب لوله­کشی به صورت امروز وجود نداشت و مردم آب شرب خود را از چاه آن هم چاه­های نایبند، خواجه­عطا، حسین­آباد و آب انبارهای اطراف تامین می­نمودند. عده­ای که توان مالی داشتند افرادی از زنان و مردان حاشیه­نشین بندرعباس را به عنوان سقا و گماشته برای کارهای سنگین خانه خود اجیر می­کردند و تامین آب شرب با زنان و مردان حاشیه­نشین بود.

افرادی که استطاعت مالی نداشتند آب شرب خود را از سقاهای دوره­گرد که به وسیله حلب یا مشک از آب انبارها و چاه­ها آب به شهر می­آوردند، تامین می­نمودند بیشتر زنان مهاجر و حاشیه­نشین یک نوع شلوار می­پوشیدند که آن را شلوار سرپارچه­ای می­گفتند. مهاجرین با توجه به این که مدتی در شهر و حاشیه­ی شهر ساکن و تقریبا شهرنشین شده بودند ولی در لباس پوشیدن اصالت خود را حفظ و حتی لهجه خود را تغییر ندادند اما با ساخته شدن مدارس، پوشاک و لهجه­ی آنان هم به مرور زمان تغییر کرد. روسری، پیراهن، برقع و زیورآلات آن­ها نیز با پوشاک زنان بندری تفاوت زیاد داشت.